Παθήσεις των Όρχεων

Τι είναι ο Όρχις

Οι Όρχεις είναι δύο και περιέχονται μαζί με τα περιβλήματα τους σε έναν σάκο που ονομάζεται όσχεο. Ο κάθε Όρχις κρέμεται από ένα κορδόνι που αποτελείται από μυϊκές ίνες που προέρχονται από του μύς του πρόσθιου κοιλιακού τοιχώματος και που ονομάζεται Σπερματικός Τόνος.

Αυτό περιέχει τα αγγεία και  τα νεύρα του όρχεως, καθώς και το Σπερματικό Πόρο. Οι Όρχεις είναι αδένες οι οποίοι παράγουν τα σπερματοζωάρια και τις ανδρικές ορμόνες.

Έχουν διαστάσεις περίπου 4x3x2,5cm, βάρος 10-15gr και σχήμα αυγού. Από τον Όρχι τα σπερματοζωάρια ξεκινούν το ταξίδι τους κατά μήκος της Επιδιδυμίδας και στη συνέχεια του Σπερματικού Πόρου(σωληνοειδείς σχηματισμοί και οι δύο) μέχρις ότου καταλήξουν στην Προστατική Ουρήθρα.

Καρκίνος του Όρχι

Σχετικά σπάνιος (1-1,5% όλων των καρκίνων στον άνδρα), παρουσιάζει τη μέγιστη συχνότητα του στις ηλικίες μεταξύ 15-34 ετών. Ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου αξίζει να σημειωθεί η κρυψορχία.

Κλινικά  τις περισσότερες φορές εκδηλώνεται σαν ψηλαφητή μάζα ή διόγκωση του όρχεως. Σπάνια εκδηλώνεται με οξύ άλγος. Πάντοτε θα πρέπει ο ασθενής  να αξιολογείται από ειδικό και να υποβάλλεται σε κλινικοεργαστηριακό έλεγχο. Επί αμφιβολίας πραγματοποιείται χειρουργική διερεύνηση.

Η αντιμετώπιση αρχικά είναι η ριζική ορχεκτομή και η παθολογοανατομική εκτίμηση του όγκου, ώστε μαζί με τον υπόλοιπο έλεγχο να ταυτοποιηθεί το είδος και το στάδιο της νόσο. Από αυτό θα εξαρτηθεί εάν χρειάζεται περαιτέρω θεραπευτική αντιμετώπιση είτε χειρουργική είτε με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.

Σε σπάνιες περιπτώσεις με αμφοτερόπλευρους όγκους ή σε ασθενείς με μονήρη όρχι και όταν το μέγεθος του όγκου είναι σχετικά μικρό (<2,5cm), μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο μερικής ορχεκτομής.

Συστροφή του Όρχεως

Είναι η στροφή του όρχι γύρω από το κορδόνι (σπερματικός τόνος) από το οποίο κρέμεται. Αυτό προκαλεί  διακοπή της αιμάτωσης του οργάνου που εάν δεν αποκατασταθεί σύντομα (εντός λίγων ωρών) οδηγεί σε νέκρωση του.

Είναι η συχνότερη οξεία ουρολογική πάθηση και αφορά κυρίως νεαρούς άνδρες μέχρι 25 ετών. Παρουσιάζεται αιφνιδιαστικά με οξύ πόνο στον όρχι ο οποίος μετά από λίγο γίνεται σκληρός και διογκωμένος. Η άμεση εκτίμηση από ειδικό είναι απαραίτητη.

Οποιαδήποτε χρονοβόρα διαγνωστική διαδικασία θα πρέπει να παραλείπεται ιδίως όταν πρόκειται  για άτομα νεαρής ηλικίας προκειμένου να μην καθυστερείται η χειρουργική ανάταξη και καθήλωση του όρχεως (ορχεοπηξία)

Λοιμώξεις του Όρχι και της Επιδιδυμίδας

(βλ. λοιμώξεις)

Κιρσοκήλη

Ονομάζεται η διεύρυνση σε σχήμα κιρσού των σπερματικών φλεβών που αποχετεύουν  το αίμα από τον Όρχι κατά μήκος του σπερματικού τόνου (κορδόνι από το οποίο κρέμεται ο Όρχις). Στο 80% παρατηρείται αριστερά και συναντάται στο 15% των ανδρών.

Λόγω ανεπάρκειας του φλεβικού δικτύου, το αίμα δεν αποχετεύεται εγκαίρως και έχουμε αιματική στάση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μεταβάλλεται το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί το σπερματικό επιθήλιο στον Όρχι, αλλά και στο οποίο ωριμάζουν τα σπερματοζωάρια.

Έτσι ένα μεγάλο ποσοστό (33%) των ανδρών με κιρσοκήλη πάσχουν από υπογονιμότητα. Συνήθως είναι ασυμπτωματική και η διάγνωση της γίνεται στα πλαίσια διερεύνησης της ανδρικής υπογονιμότητας.

Καμιά φορά προκαλεί αίσθηση βάρους και νηγμώδη άλγη (τσιμπήματα) στο όσχεο (σάκος που περιέχονται οι Όρχεις).

Πιο σπάνια εμποδίζει την κανονική ανάπτυξη του Όρχεως. Η θεραπεία είναι χειρουργική: απολίνωση της έσω σπερματικής φλέβας ή με εμβολισμό των ίδιων αγγείων.

Υδροκήλη

Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των περιβλημάτων του Όρχι. Εμφανίζεται σαν ανώδυνη υπό τάση διόγκωση του ενός ημιμορίου του οσχέου. Μπορεί να είναι συγγενής όταν εμφανίζεται σε νεογνά, ή αποτέλεσμα κακώσεων ή φλεγμονών του Όρχι και της Επιδιδυμίδας.

Η υδροκήλη των νεογνών τις περισσότερες φορές υποχωρεί αυτομάτως εντός του πρώτου έτους ζωής. Η θεραπεία είναι χειρουργική όταν λόγω πιεστικών φαινομένων μπορεί να προκαλέσει ατροφία του Όρχεως ή όταν λόγω μεγέθους επηρεάζει την  κοινωνική ζωή του ασθενούς.

Κρυψορχία

Οι Όρχεις κατά την ενδομήτρια ζωή βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα πλησίον των Νεφρών. Τις τελευταίες εβδομάδες πριν τη γέννηση αρχίζει η κάθοδος τους προς τη φυσιολογική τους θέση στο Όσχεο.

Όταν ο Όρχις δεν ψηλαφάται εντός του Οσχέου, το φαινόμενο ονομάζεται Κρυψορχία. Ο όρχις παραμένει σε κάποιο σημείο κατά μήκος της διαδρομής καθόδου. Εμφανίζεται συχνότερα σε πρόωρα νεογνά και μέχρι των 3^ο μήνα ζωής τις περισσότερες φορές ο Όρχις κατέρχεται από μόνος του.

Το αποτέλεσμα της Κρυψορχίας είναι το όργανο να παρουσιάζει ιστολογικές μεταβολές οι οποίες εάν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση ή την πλήρη απώλεια της λειτουργικότητας του.

Επίσης υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης Καρκίνου του Όρχι αλλά και Συστροφής του.

Η αντιμετώπιση γίνεται φαρμακευτικά εντός του πρώτου έτους ζωής ή χειρουργικά  με κινητοποίηση και καθήλωση του Όρχι στο Όσχεο (ορχεοπηξία) πριν τη συμπλήρωση του 2^ου έτους  ηλικίας.

Γάγγραινα του Οσχέου (Γάγγραινα Fournier)

Είναι μια ραγδαία εξελισσόμενη νεκρωτική φλεγμονή των γεννητικών οργάνων του άνδρα. Εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα με κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος όπως ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ασθενείς με HIV, αλκοολικοί κ.α.

Το ποσοστό θνησιμότητας της νόσου είναι εξαιρετικά υψηλό. Το φαινόμενο ξεκινάει από φλεγμονές και τοπικούς τραυματισμούς του ουρογεννητικού συστήματος και του πρωκτού (π.χ. περιεδρικά συρίγγια).

Η αντιμετώπιση προβλέπει την άμεση αντιβιοτική και υποστηρικτική αγωγή και κυρίως τον ευρύ χειρουργικό καθαρισμό της περιοχής.