Ακράτεια ούρων
Ορίζεται οποιουδήποτε βαθμού ακούσια απώλεια ούρων. Είναι μια παθολογική κατάσταση που αφορά και τα δύο φύλα αλλά που συχνότερα τη συναντάμε στις γυναίκες.
Η συνολική επίπτωση της γυναικείας ακράτειας αναφέρεται περίπου στο 38%, με 20-30% να αφορά τις γυναίκες νεαρής ηλικίας και 50% τις ηλικιωμένες.
Αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας και σαν τέτοιο πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται αφού επηρεάζει την ποιότητα ζωής, ενισχύει τον κοινωνικό αποκλεισμό και μειώνει το επίπεδο αυτοεκτίμησης του ατόμου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και όταν πρόκειται για σοβαρής μορφής ακράτεια, λιγότερες από τις μισές γυναίκες αναζητούν τη συμβουλή του ειδικού εξαιτίας του αισθήματος ντροπής που επιφέρει η απλή αναφορά στο πρόβλημα.
Είδη ακράτειας:
Ακράτεια προσπαθείας:
Ακούσια απώλεια ούρων κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (πχ. βήχας, φτάρνισμα, γέλιο, σωματική άσκηση).
Είναι η συχνότερη μορφή ακράτειας στη γυναίκα ενώ πιο σπάνια τη συναντάμε και στον άνδρα.
Παράγοντες κινδύνου στη γυναίκα είναι η ηλικία, η λευκή φυλή, η παχυσαρκία, η πολυτοκία (με φυσιολογικό τοκετό), η εμμηνόπαυση και οι χειρουργικές επεμβάσεις στην πύελο.
Στον άνδρα τα αίτια είναι συνήθως ιατρογενή όπως κάκωση του σφιγκτηριακού μηχανισμού μετά από προστατεκτομή και κάκωση του αιδοιικού νεύρου κατά τη διάρκεια μεγάλων χειρουργικών επεμβάσεων στην κοιλία.
Επιτακτικού τύπου ακράτεια
Ακούσια απώλεια ούρων συνοδευόμενη ή αμέσως μετά από την αίσθηση επιτακτικής ανάγκης για ούρηση. Είναι πιο συχνό στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες.
Οφείλεται σε νευρολογικά αίτια (πολλαπλή σκλήρυνση, ν.Parkinson, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο κ.α.), υποκυστικό κώλυμα (καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, στένωμα ουρήθρας), λοιμώξεις, φλεγμονές της ουροδόχου κύστης όπως η διάμεση κυστίτιδα και η ακτινική κυστίτιδα, νεοπλάσματα της ουροδόχου κύστης και η λιθίαση της κύστης.
Πολλές φορές μπορεί να αποτελέσει μέρος του συνδρόμου υπερδραστήριας κύστης (overactive bladder syndrome) που χαρακτηρίζεται από επιτακτική ακράτεια και συνήθως συχνουρία και νυκτουρία.
Μικτού τύπου ακράτεια
Συνδυασμός ακράτειας προσπαθείας και επιτακτικού τύπου.
Υπάρχουν και άλλα είδη ακράτειας που δεν κατατάσσονται σε αυτές τις κατηγορίες :
- Η ολική ή συνεχής ακράτεια η οποία μπορεί να είναι και εξωουρηθρική.
- Η ακράτεια από υπερπλήρωση με την οποία περιγράφουμε την ακράτεια που συνδέεται με κατακράτηση ούρων.
Στις νεαρές και μέσης ηλικίας γυναίκες κυριαρχεί σε συχνότητα η ακράτεια προσπαθείας ενώ στις μεγαλύτερες η μικτού τύπου ακράτεια είναι πιο συχνή.
Η Διάγνωση συνήθως είναι απλή και βασίζεται στο ιστορικό και τα κλινικό-εργαστηριακά ευρήματα. Σπανιότερα η ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε επεμβατικές διαδικασίες όπως ουρηθροκυστεοσκόπιση και/ή ουροδυναμικό έλεγχο.
Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και το αίτιο της ακράτειας. Στις περιπτώσεις επιτακτικής ακράτειας η θεραπεία της υποκείμενης νόσου (εάν υπάρχει, όπως καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, στένωμα ουρήθρας, λοίμωξη, νεοπλασία κ.λπ.)είναι απαραίτητη.
Εάν δεν υπάρχει υποκείμενη νόσος, μέτρα αλλαγής του τρόπου ζωής και τις συμπεριφοράς του ατόμου μπορεί να βοηθήσουν.
Σε αυτές τις περιπτώσεις κύριος τρόπος αντιμετώπισης είναι η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή ενώ και άλλες μέθοδοι όπως η ενδοκυστική έγχυση παραγόντων η χρήση Botox (αλλαντική τοξίνη) και η ηλεκτροδιέγερση (neuromodulation)μπορούν ανάλογα με την περίπτωση να βοηθήσουν.
Στις περιπτώσεις ακράτειας προσπαθείας η αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική περιλαμβάνοντας ασκήσεις πυελικού εδάφους και φαρμακευτική αγωγή. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση.
Όταν η ακράτεια είναι μικτού τύπου φαίνεται ότι σε μεγάλο ποσοστό οι ασθενείς επωφελούνται από τη χειρουργική αντιμετώπιση.
