Παθήσεις του Προστάτη
Τι είναι ο Προστάτης;
Ο Προστάτης είναι ένας αδένας σε σχήμα κάστανου, μεγέθους περίπου 20-30 ml το οποίο μεταβάλλεται (αυξάνεται) με την ηλικία. Βρίσκεται κάτω από την Ουροδόχο Κύστη και περιβάλλει το αρχικό τμήμα της ανδρικής Ουρήθρας. Μέσω αυτού διέρχονται οι σπερματικές οδοί και συμμετέχει στην παραγωγή του σπέρματος.
Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη
Πρόκειται για την πιο συχνή καλοήθη πάθηση στους άνδρες. Η παρουσία και η εκδήλωση της εξαρτάται από την ηλικία. Στην ηλικία των 55 ετών περίπου το 25%, ενώ στην ηλικία των 75 ετών τουλάχιστον το 50% των ανδρών αναφέρουν συμπτώματα που οφείλονται στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Η διόγκωση του Προστάτη με την ηλικία έχει ως αποτέλεσμα την περίσφιξη και τη μείωση της διαμέτρου της Προστατικής Ουρήθρας.
Εκδηλώνεται με:
- Δισταγμό στην έναρξη της ούρησης
- Μειωμένη δύναμη, πάχος και ακτίνα ροής της ούρησης
- Αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης
- Ανάγκη ούρησης σε λιγότερο από 2 ώρες από την προηγούμενη ούρηση- Συχνουρία
- Ανάγκη προσπάθειας και πίεσης για εκκίνηση ούρησης
- Στάγδην ούρηση με πίεση
- Σταγονοειδή απώλεια ούρων μετά το τέλος της ούρησης
- Επιτακτική ανάγκη για ούρηση και αδυναμία αναβολής της
- Νυκτουρία
- Καύσος κατά την ούρηση
- Υπερηβικός πόνος
- Ακράτεια ούρων
Σε πιο προχωρημένες κλινικά περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί με πλήρη αδυναμία του ασθενούς να ουρήσει(επίσχεση ούρων), αιματουρία, λιθίαση της Ουροδόχου Κύστης και συχνές ουρολοιμώξεις. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια.
Τα συμπτώματα της νόσου εγκαθίστανται σταδιακά και πολλές φορές δεν αξιολογούνται με την πρέπουσα προσοχή από τον ασθενή και τους οικείους του με αποτέλεσμα η πρώτη επαφή με τον ουρολόγο να γίνεται είτε καθυστερημένα είτε επειγόντως λόγω επίσχεσης ούρων, αιματουρίας ή άλλης επιπλοκής.
Οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται τον ουρολόγο και να λαμβάνουν θεραπευτική αγωγή όταν υπάρχει επιδείνωση των συμπτωμάτων που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής. Η θεραπεία είναι αρχικά συνήθως φαρμακευτική. Όταν αυτή αποτυγχάνει ή όταν η νόσος είναι προχωρημένη, αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με Διουρηθρική Προστατεκτομή (transurethral resection of the prostate-TURP), Προστατοτομή (transurethral incision of the prostate-TUIP) και Ανοιχτή (Διακυστική) Προστατεκτομή (Open Prostatectomy) ανάλογα με τα κλινικά χαρακτηριστικά του ασθενούς.
Καρκίνος του Προστάτη
- Είναι ο πρώτος σε συχνότητα στους άνδρες.
- Είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου από κακοήθη πάθηση στους άνδρες.
- Ο κίνδυνος διάγνωσης καρκίνου του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής ανέρχεται σε 15%.
- Ο κίνδυνος θανάτου από προστατικό καρκίνο ανέρχεται σε 9%.
Παράγοντες κινδύνου
- Η ηλικία: Συνήθως η διάγνωση γίνεται σε άτομα άνω των 65 ετών.
- Η φυλή: Στους Αφροαμερικανούς είναι συχνότερος.
- Το οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη ενός πρώτου βαθμού συγγενή με καρκίνο του προστάτη, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Διάγνωση
Όλοι οι άνδρες άνω των 50 ετών θα πρέπει να επισκέπτονται τον ουρολόγο ο οποίος ερμηνεύοντας το αποτέλεσμα μίας απλής εξέτασης αίματος (PSA) και πραγματοποιώντας δακτυλική εξέταση του προστάτη θα καθορίσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και τη συχνότητα παρακολούθησης του ατόμου.
Σε περιπτώσεις έντονης υποψίας για ύπαρξη προστατικού καρκίνου (υψηλή τιμή PSA ή και ύποπτη δακτυλική εξέταση) η διάγνωση γίνεται μέσω βιοψίας του προστάτη, υπό καθοδήγηση με διορθικό υπερηχογράφημα και ιστοπαθολογικής εξέτασης των δειγμάτων.
Τα τελευταία χρόνια σε αμφιλεγόμενες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία του προστάτη καθώς και η κατευθυνόμενη ακολούθως βιοψία του προστάτη η οποία παντρεύει τις εικόνες της μαγνητικής τομογραφίας και του υπερήχου (Fusion MRI prostate biopsy).
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό θα πρέπει να ξεκινούν την παρακολούθηση στην ηλικία των 45 ετών.
Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες όλοι η άνδρες θα πρέπει να υποβάλλονται σε έναν απλό έλεγχο PSA στην ηλικία των 40 ετών.
Θεραπεία
Ανάλογα με το στάδιο της νόσου επιλέγουμε την κατάλληλη θεραπεία. Οι ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη (η νόσος δεν ξεπερνάει τα όρια του οργάνου) είναι υποψήφιοι για ριζική θεραπεία.
Οι ασθενείς αυτής της κατηγορίας με καλή βιολογική ηλικία (προσδόκιμο επιβίωσης τουλάχιστον 10-15 έτη) θα πρέπει να υποβάλλονται σε Ριζική Προστατεκτομή.
Ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας ή με άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας που μειώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης ή δεν επιτρέπουν μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις προορίζονται για Ακτινοθεραπεία με ή χωρίς Ορμονοθεραπεία.
Σε περιπτώσεις τοπικά προχωρημένης νόσου (εκτός του οργάνου), δηλαδή σε ασθενείς υψηλού κινδύνου μπορεί να εφαρμοστεί ο συνδυασμός των παραπάνω θεραπειών (Πολυπαραγοντική αντιμετώπιση) με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Όταν πρόκειται για μεταστατική νόσο τότε εφαρμόζεται ορμονοθεραπεία και στη συνέχεια Χημειοθεραπεία και άλλες Στοχευμένες θεραπείες (Targeted therapy).
