Παθήσεις των Νεφρών και των Ουρητήρων
Τι είναι ο Νεφρός και τι ο Ουρητήρας
Οι νεφροί είναι δύο, έχουν σχήμα φασολιού και μέγεθος 10-12cm μήκος με 5-6cm πλάτος. Βρίσκονται εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης στο ύψος της οσφυϊκής μοίρας.
Ο κάθε Νεφρός αποτελείται από έξω προς τα έσω από τη φλοιώδη και τη μυελώδη μοίρα η οποία καταλήγει στο πυελοκαλυκικό ή αποχετευτικό σύστημα του Νεφρού.
Οι Νεφροί ουσιαστικά φιλτράρουν στη φλοιώδη μοίρα τους το αίμα παράγοντας τα ούρα τα οποία στη συνέχεια μέσω του πυελοκαλυκικού συστήματος και του Ουρητήρα θα καταλήξουν στην Ουροδόχο Κύστη.
Στα ούρα περιέχονται άχρηστα και τοξικά προϊόντα του μεταβολισμού, ενώ με την παραγωγή τους ρυθμίζεται η ισορροπία ύδατος και ηλεκτρολυτών του οργανισμού μας.
Καρκίνος του Νεφρού (Νεφροκυτταρικός Καρκίνος)
Τα τελευταία χρόνια η ευρύτερη χρήση και η εξέλιξη των διαγνωστικών μεθόδων (U/S, CT) έχουν αυξήσει τη συχνότητα διάγνωσης ασυμπτωματικών νεφρικών καρκίνων. Είναι πιο συχνό στους άνδρες, ενώ εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ των 60 και 70 ετών ζωής.
Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται χαρακτηριστικά του τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπέρταση, αλλά και η πρώτου βαθμού συγγένεια με ασθενή που πάσχει από Νεφροκυτταρικό Καρκίνο.
Περισσότεροι από τους μισούς Νεφροκυτταρικούς Καρκίνους διαγιγνώσκονται τυχαία διότι δεν δίνουν κανένα σύμπτωμα. Συμπτώματα όπως ψηλαφητή μάζα, αιματουρία και οσφυϊκός πόνος συναντώνται σε πιο προχωρημένη και επιθετική νόσο.
Η διάγνωση τεκμηριώνεται με αξονική τομογραφία (CT) ενώ συμπληρωματικά για την σταδιοποίηση μπορεί να χρειαστεί και Μαγνητική τομογραφία (MRI). Σε αμφιλεγόμενες περιπτώσεις, σε πολύ μικρούς όγκους, ή σε περιπτώσεις που επιλέγονται ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης ή πρόκειται για μεταστατική νόσο, διενεργείται βιοψία νεφρού.
Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο της νόσου. Οι εντοπισμένοι στο Νεφρό όγκοι εφόσον το επιτρέπει το μέγεθος και η θέση τους αντιμετωπίζονται με Μερική Νεφρεκτομή διαφορετικά πραγματοποιείται Ριζική Νεφρεκτομή οπότε και εξαιρείται το όργανο.
Εναλλακτικά και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τη φυσική κατάσταση του ασθενούς μπορεί να εφαρμοστεί η Ενεργός Παρακολούθηση και οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι όπως Κρυοπηξία και εκτομή με χρήση Ραδιοσυχνοτήτων.
Σε πιο προχωρημένη και μεταστατική νόσο σε συνδυασμό με το χειρουργείο εφαρμόζονται και συστηματικές θεραπείες.
Καρκίνος της Νεφρικής πυέλου και του Ουρητήρα
Το αποχετευτικό σύστημα του Νεφρού, ο Ουρητήρας αλλά και η Ουροδόχος Κύστη καλύπτονται εσωτερικά από επιθήλιο που ονομάζεται μεταβατικό.
Οι όγκοι του μεταβατικού επιθηλίου ονομάζονται Ουροθηλιακοί και στο 5-10% των περιπτώσεων τους μπορεί να εμφανιστούν στη Νεφρική Πύελο και τον Ουρητήρα. Οι παράγοντες κινδύνου είναι παρόμοιοι με αυτούς του Καρκίνου της Ουροδόχου Κύστης με το κάπνισμα να παίζει σημαντικό ρόλο. Εκδηλώνονται κυρίως με αιματουρία που μπορεί να συνοδεύεται από κολικοειδή άλγη.
Η διάγνωση γίνεται με αξονική ουρογραφία(CT urography), κυστεοσκόπηση, κυτταρολογική εξέταση των ούρων και διαγνωστική ουρητηροσκόπηση. Χωρίζονται σε επιφανειακά και διηθητικά καρκινώματα ή διαφορετικά σε χαμηλού και υψηλού κινδύνου. Στις περιπτώσεις καρκίνου υψηλού κινδύνου η αντιμετώπιση γίνεται με Ριζική Νεφροουρητηρεκτομή(εξαίρεση του Νεφρού και του σύστοιχου Ουρητήρα).
Σε περιπτώσεις νόσου του περιφερικού τμήματος του Ουρητήρα, χαμηλού κινδύνου και σε ασθενείς μονόνεφρους ή με νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να εφαρμοστεί Ουρητηρεκτομή (εκτομή του περιφερικού τμήματος του Ουρητήρα), αρκεί να μην τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση του ασθενούς. Μετά το χειρουργείο οι ασθενείς υποβάλλονται σε πρωτόκολλο παρακολούθησης.
Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία σε συνδυασμό ή όχι με τη χειρουργική επέμβαση.
Κύστεις Νεφρού
Σφαιρικοί ή οβάλ σχηματισμοί που περιέχουν ορώδες υγρό και έχουν λεπτό τοίχωμα. Μπορεί να εμφανιστούν από την εμβρυϊκή ζωή αλλά είναι πιο συχνές στους ενήλικες.
Δεν δίνουν συμπτώματα εκτός εάν λόγω μεγέθους ή θέσης ασκούν πιεστικά φαινόμενα στο νεφρικό φλοιό, τα αγγεία ή το αποχετευτικό σύστημα οπότε θα εκδηλωθούν με επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας ή υπέρταση.
Αντιμετωπίζονται με χειρουργική εκτομή.
Λιθίαση του Νεφρού και του Ουρητήρα
Η Ουρολιθίαση είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία έχουμε παρουσία λίθων κατά μήκος της αποχετευτικής οδού των ούρων. Έτσι μπορούμε να εντοπίσουμε λίθους τόσο στο αποχετευτικό σύστημα του νεφρού(κάλυκες-πύελο) όσο και κατά μήκος του Ουρητήρα.
Όταν η παρουσία του λίθου προκαλεί απόφραξη της αποχετευτικής οδού των ούρων, εκδηλώνεται κλινικά με κολικό του νεφρού (οξύ οσφυϊκό άλγος) που συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και αναλόγως αιματουρία, συχνουρία, επώδυνη ούρηση ή και ορχικό άλγος.
Αντιμετωπίζεται ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του λίθου είτε συντηρητικά, είτε χειρουργικά(βλέπε λιθίαση του ουροποιητικού)
Στένωση Πυελοουρητηρικής συμβολής
Είναι συγγενής ανωμαλία του ουροποιητικού που έχει ως αποτέλεσμα τη στένωση της συμβολής μεταξύ νεφρικής πυέλου και ουρητήρα. Η δίοδος των ούρων εμποδίζεται και μπορεί να παρατηρηθεί η προοδευτική καταστροφή του νεφρού.
Η διάγνωση τα τελευταία χρόνια γίνεται συχνά προγεννητικά ή σε βρεφική ηλικία με τη χρήση υπερήχου. Σε παιδική ηλικία συχνά εκδηλώνεται άτυπα με κοιλιακό άλγος, ναυτία και έμετο. Άλλες φορές όπως και στους ενήλικες μπορεί να προκαλέσει ενόχληση στη νεφρική χώρα ή εικόνα κολικού του νεφρού.
Όταν τα συμπτώματα είναι έντονα, η λειτουργία του νεφρού ελαττώνεται και παρατηρούνται επιπλοκές όπως λιθίαση και συχνές ουρολοιμώξεις, τότε η θεραπεία είναι χειρουργική και ονομάζεται πυελοπλαστική.
